شبکه‌های اجتماعی هم مانند دنیای فیزیکی پر است از انواع و اقسام آدم‌های مختلف که هر کدام در رفتارهایشان شیوه‌ای مختص به خود دارند. فارغ از اینکه شناخت رفتارهای کاربران این گونه رسانه‌ها برای متخصصان در حوزه‌های مختلف چه کاربردی دارد، در حوزه بازاریابی و علی‌الخصوص بازاریابی بر روی شبکه‌های اجتماعی، شناخت این کاربران و دسته‌بندی آنها بر اساس الگوهای رفتاری آنلاین از اهمیت بالایی برخوردار است.
دسته‌بندی زیر فهرستی از شاخصترین الگوهای شخصیتی افراد فعال بر روی شبکه‌های اجتماعی را بیان کرده است:
۱- فوق ستاره
دسته اول آن کاربرانی هستند که روزانه به طور مداوم در حال کنترل پروفایل خود بر روی شبکه‌های اجتماعی هستند. آنها با گشاده‌رویی تمام، اعتیاد خودشان به این رسانه‌های مدرن اینترنتی را می‌پذیرند و نسبت به آن آگاهی دارند.
۱۴ درصد از کاربران فیس‌بوک روزانه حداقل ۲ ساعت را بر روی این شبکه هستند. در مورد شبکه تازه رواج یافته تلگرام در ایران نیز اخیرا اعلام شد که سرانه حضور ایرانی‌ها در این شبکه به طور متوسط ۵ ساعت است.
۲- انکارکننده
این دسته از کاربرها هم مشابه گروه قبل به طور مداوم در حال سر زدن به پروفایل‌هایشان هستند با این تفاوت که اگر از آنها پرسیده شود، اساسا منکر تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر زندگی‌شان خواهند شد.در عین حال چنانچه به هر دلیل دسترسی آنها به پروفایلشان قطع شود دچار تشویش و اضطراب خواهند شد.
مطابق یک تحقیق ۲۰ درصد کاربران فیس‌بوک اظهار کرده‌اند که چنانچه مجبور به غیرفعال کردن حساب کاربری خود شوند دچار تشویش و احساس جدایی می‌شوند.
۳- بی‌تفاوت
بی‌تفاوت‌ها صفحات خود را به طور نامنظم چک میکنند. گاهی اوقات بین مراجعات آنها روزها و یا حتی هفته‌ها فاصله می‌افتد بدون اینکه رد اثر یا مطلبی از آنها منتشر شود.
۴- بی‌تجربه
این دسته از کاربران سابقه استفاده از هیچ یک از شبکه اجتماعی را نداشته و با خیلی مفاهیم اولیه آن آشنا نیستند. به عبارت دیگر آنها در حال طی کردن اولین تجربیات خود در دنیای رسانه‌های اجتماعی هستند.
شاید برای خیلی‌ها عجیب باشد اما حتی در کشور توسعه یافته‌ای نظیر بریتانیا، حدود ۱۹ درصد مردم سابقه فعالیت در هیچ شبکه اجتماعی را دارا نیستند.
۵- تازه‌وارد
این کاربران در گوشه‌ای آرام نشسته و فعالیت‌های سایرین را دنبال میکنند البته این افراد از آن دسته‌ای هستند که اگر به یک جشن یا مهمانی هم دعوت شوند خیلی اهل سر و صدا و میدان‌داری نیستند. خجالتی، گوشه گیر و درون‌گرا بهترین صفاتی است که می‌تواند آنها را توصیف کند.
گفته میشود ۴۵ درصد از کاربران فیس بوک خودشان را با صفت “مشاهده‌گر” معرفی میکنند که تقریبا در همین دسته محسوب میشود.
۶- محبوب قلب‌ها
این کاربران به طور معمول تعداد زیادی فالوور دارند و با حجم انبوهی از پستها، لایکها و بازنشر مطالب مورد علاقه و توجه بخش وسیعی از کاربران دیگر هستند. نکته بارز در مورد این کاربران آن است که خودشان را در یک رقابت مداوم برای افزایش محبوبیتشان محسوب میکنند.
گفته میشود یک دهم کاربران توییتر علاقمند هستند که تعداد فالوورهای آنها از تعداد دوستانشان بیشتر باشد.
۷- هزار چهره
شخصیت این‌ها بر روی اینترنت با شخصیت واقعی‌شان بسیار متفاوت است. اساسا این افراد از آن دسته آدم‌هایی هستند که پروفایل و رفتارشان را به گونه‌ای تنظیم میکنند که هویت واقعی‌شان افشا نشود.
به عنوان مثال اگر چه شخصیت ترسویی دارند اما بسیار گستاخانه مطلب منتشر میکنند و یا اگر طرفدار یک جناح یا تفکر سیاسی هستند مطالبی متفاوت از تفکرات واقعی‌شان منتشر میکنند.
۸- پرچانه
پرچانه‌ها در مورد اغلب موضوعات و به طور گسترده نظر دارند و علاقمند به درگیر شدن در محاورات طولانی هستند. خیلی پرحوصله و با اشتیاق در طیف گسترده‌ای از موضوعات اعلام نظر میکنند و اغلب با افرادی از جنس خود گفتگوهای دو یا چند طرفه بلندی را رقم می‌زنند.
اگر از این افراد در لیست دوستان یا فالوورهای خود داشته باشید اعلام نظرات مفصلشان در حوزه‌های مختلف را زیاد خواهید دید.
۹- مطلع
این گروه علاقمند هستند که مطالب جنجالی و اخبار دست اول را برای اولین بار در شبکه کاربران مرتبط با خودشان منتشر کنند و از این موضوع بسیار خوشحال می‌شوند که به عنوان یک آدم مطلع از سوی دیگران شناخته شده و مورد تجلیل قرار گیرند.
۱۰- روح سرگردان
این افراد از آن آدم‌های به شدت محافظه کار و محتاطی هستند که از ترس خدشه‌دار شدن حریم شخصی تقریبا هیچ اطلاعاتی از خود منتشر نمی‌کنند. اگر به پروفایلشان سر بزنید تقریبا هیچ اطلاعات شخصی یا ارتباطی از آنها قابل دسترس نیست. حتی عکس پروفایلشان هم اغلب یا خالی است یا یک سری تصاویر بی‌ربط اتفاقی به عنوان عکس پروفایل مورد استفاده قرار گرفته است.
نکته جالب در مورد این گروه آن است که به همان اندازه که از افشای اطلاعات خود به طور وسواس‌گونه بیمناک هستند، نسبت به کشف اطلاعات و سر در آوردن از وضعیت بقیه از خود علاقه و اشتیاق نشان می‌دهند.
۱۱- پرسشگرها
این گروه را شاید بتوان آمارگیرهای (!) شبکه‌های اجتماعی قلمداد کرد. معمولا محاوره آنها با دیگران از یک پرسش شروع میشود. کجا، چرا، کی، چه کسی، چقدر، چگونه و … مقدمه اغلب گفتگوهای آنها است.
۱۲- جستجوگر تایید
این شخصیت عاشق مورد توجه قرار گرفتن و تایید شدن از سوی دیگران است. آنها به هر مطلب یا نوشته‌ای که منتشر میکنند بارها سر می‌زنند تا ببینند این نوشته چند بار خوانده شده یا چند نفر مطلب را دوست داشته‌اند یا آن را بازنشر کرده‌اند. تا توجه دیگران را به خودشان نبینند مضطرب، نگران و ناراحت هستند.
بر اساس یک تحقیق پیمایشی مشخص شده است که برای یک هفتم کاربران فیس‌بوک مورد توجه قرار گرفتن یا همان تعداد لایک شدن مطالبشان از سوی دیگران، برای آنها بسیار مهم است.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت آن است که اگر چه ممکن است بعضی اوقات یکی از شخصیت‌های فوق‌الذکر در افراد بسیار پررنگ باشد اما اغلب کاربران شبکه‌های اجتماعی ترکیبی از این شخصیت‌ها را از خود بروز می‌دهند. در هر حال برای بازاریاب‌های اینترنتی بسیار ضروری است که در زمان مرتبط شدن با مخاطبان خود، با توجه به نشانه‌های تشریح شده در فوق، شخصیت یا شخصیت‌های غالب در آنها را شناسایی کرده و رفتار خود را مطابق با آن تنظیم نمایند.
